Powstańcy Wielkopolscy

APEL W SPRAWIE POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH 1918/19

Powstanie wielkopolskie 1918/19 nie było jedynym zwycięskim powstaniem w dziejach Wielkopolski. Z pewnością było jednak tym powstaniem, dzięki któremu zyskaliśmy po latach zaborów upragnioną Niepodległość. Jak wszyscy doskonale wiemy powstanie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu i bardzo szybko rozprzestrzeniło się na tereny całej Wielkopolski. W dawnym powiecie nowotomyskim, który do końca I wojny światowej znajdował się w granicach Cesarstwa Niemieckiego to właśnie nasz Lwówek był centrum polskości. To tutaj w tym mieście najprężniej działały organizacje polskie, takie jak Towarzystwo Gimnastyczne “Sokół”, Towarzystwo Przemysłowców i wiele innych. Należy także zauważyć wielki wkład w zachowanie ducha narodowego miejscowych polskich ziemian, rodzin Korzbok-Łąckich i Sczanieckich. Ostatni z rodu Łąckich, Stanisław był inicjatorem utworzenia oddziałów powstańczych, które m.in. w nocy z 2 na 3 stycznia 1919 roku wyzwoliły Nowy Tomyśl, a następnie prowadziły dalsze działania na froncie zachodnim. Żołnierze z tych oddziałów zasilili tworzone na terenie Ziemi Lwóweckiej pułki piechoty (2 pułk strzelców wlkp - późniejszy 56 pułk piechoty, a także 7 pułk strzelców wlkp - późniejszy 61 pułk piechoty), a także pułk jazdy (2 pułk ułanów wlkp - późniejszy 16 pułk ułanów wielkopolskich). Po wojnie powstańcy zrzeszali się w różnych organizacjach kombatanckich. We Lwówku funkcjonowały dwie takie struktury, a mianowicie Towarzystwo Powstańców i Wojaków oraz Związek Powstańców Wielkopolskich (do połowy lat 30. XX wieku, będący integralną częścią Związku Weteranów Powstań Narodowych 1914 - 1919). W czasie II wojny światowej Powstańcy Wielkopolscy cierpieli szczególnie ciężką niedolę. Wielu z nich, w tym także ci ze Lwówka, straciło życie w obozach koncentracyjnych, jak np. pan Stanisław May (zamordowany w Dachau w 1940 r.) czy pan Leon Formaniak (zamęczony w Oświęcimiu w 1943 r.). Eliminowani byli zwłaszcza ci, którzy przed wojną stanowili elitę intelektualną i społeczną. W czasach PRL podejście czynnika władzy do powstańców bywał różny. Zmienił się zasadniczo na przełomie lat 60. i 70. XX wieku. Wtedy to odznaczono wielu powstańców (w tym tych ze Lwówka) Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Następnie przyszły i inne odznaczenia, jak chociażby Order Odrodzenia Polski. W roku 1968 szczególnie obchodzono rocznicę powstania. Był to czas, gdy nasi bohaterowie byli już osobami starszymi i coraz więcej z nich odchodziło na wieczną wartę. Ostatni powstańcy odeszli na początku lat 90., jak np. Stanisław Wahlich. 

Po powstańcach wielkopolskich pozostała wielka spuścizna, przede wszystkim ta ideowa, którą propagować należy pokoleniom młodszym, a także wzmacniać w tych troszkę starszych. Oprócz tego pozostało wiele pamiątek, jak np. dokumenty czy fotografie. W związku z tym zwracam się do Państwa z apelem o pomoc w poszukiwaniach wszelkich materiałów dotyczących powstańców wielkopolskich z 1918/19 roku. Celem tych poszukiwań jest zgromadzenie przeze mnie kompletnej listy osobowej powstańców wielkopolskich 1918/19 z terenu Ziemi Lwóweckiej. Całość zwieńczy wydanie książki z biogramami naszych Bohaterów. Poniżej umieszczono listę dotychczas zgromadzonych osób. Dane te zostały zestawione z akt znajdujących się w Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie, Archiwum Państwowym w Poznaniu, z akt byłego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, a także na podstawie relacji rodzinnych. Jeśli są Państwo w posiadaniu jakichkolwiek informacji na ich temat, a także tych powstańców, którzy jeszcze nie zostali przeze mnie odnalezieni, bardzo proszę o kontakt. Mój adres email: sz.konieczny@gmail.com lub historia@lwowek.com.pl , numer telefonu 692261557. Będę wdzięczny za nawet najmniejszą wskazówkę czy pomoc. 

Z poważaniem, Szymon Konieczny

 

Lista powstańców wielkopolskich 1918/19 związanych z Ziemią Lwówecką dostępna pod adresem:
https://docs.google.com/spreadsheets/d/14lhJoIBzajBGA06EWM19dvslNyoYGT-A/edit?usp=sharing&ouid=101805270624485887652&rtpof=true&sd=true
-